Damcılı Mağarası
 | |
  Damcılı Mağarası Azerbaycan haritasındaki konumu. | |
| Konum | Taş Salahlı köyü |
|---|---|
| Koordinatlar | 41°8′53″K 45°14′28″D / 41.14806°K 45.24111°D |
Damcılı, Azerbaycan'da yer alan, Paleolitik ve Mezolitik dönemlerde tarih öncesi insan varlığının kanıtlarının keşfedildiği yarım daire biçimli bir mağara alanıdır (MÖ 6400-6000).[1]
Mağarada çeşitli taş aletler, ok uçları, çakmaktaşından yapılmış bıçaklar, ocak kalıntıları ve fosilleşmiş hayvan kemikleri bulunmuştur.[2]
Mağaranın bir mağarasında, sakinlerin sembolizm ve estetikle başa çıkma arzusu olduğu fikrini destekleyen aşıboyası izleri bulundu. Aşı boyasının bulunduğu tortu katmanları, daha geç olanlarla karıştırılır, bu da aşıboyası kullanımının Musteryen kültürüne dayandığını gösterir.
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Damcılı Mağarası, Avey Dağı mağaraları arasında en büyük olanıdır. 360 kilometrekare (139,0 sq mi) m2 alana sahiptir. Yıllar içinde meydana gelen sel felaketleri sonucunda mağaranın ön yüzü tahrip olmuştur.[3] Mağaranın arka tarafının yüksekliği 4 metre (13,1 ft) kadardır.
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Saha, Küçük Kafkasya'daki Avey Dağı'nın Gazah rayonundaki Taş Salahlı köyünden Khram Nehri'ne kadar uzanan Güneydoğu kesiminde yer almaktadır.[4]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Damjılı mağarası ilk kez 1953 yılında Rus bilim adamı Zamyatin ve Azerbaycanlı arkeolog Memmedali Hüsyenov'un ortak seferi sırasında keşfedildi.[5]
Mağaradaki ilk kazılarda Tunç Çağı ve Orta Çağ'a tarihlenen çanak çömlek parçaları bulunmuştur. Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Tarih Müzesi bünyesinde 1956 yılında kurulan Paleolitik arkeolojik keşif gezi ekibi, 1956-1958 yılları arasında M. Hüseynov'un gözetiminde Damjili mağarasında ana kazılar yapmıştır.[6]
Bu kazının neticesinde, mağaranın farklı kültürel katmanlarından yaklaşık 7.000 taş alet ve 2.000'den fazla av hayvanı kemiği bulunmuştur.[6]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]İçin Damcılı iz arkasında bulunan araçlar Orta Paleolitik - Mousterian dönemde, Üst Paleolitik, Mezolitik, Neolitik, Eneolitik dönemleri ve Tunç Çağı .[7]
Üst paleolitik döneme ait kazıyıcı âletler, kesici aletler, bızlar, bıçak biçimli aletler çoğunlukla çakmaktaşı ve obsidiyen taştan yapılmıştır.[8]
Kalem şeklindeki küçük taşlar, küçük bıçak şeklindeki tahtalar, küçük kazıyıcılar, kesici ve sivri aletler Mezolitik'e, ok uçları, cilalı taş nesneler Neolitik döneme atfedilmiştir.[8]
Musteriyan ve Mezolitik dönem buluntuları, avcılık için kullanıldığı sanılan üçgen sivri uçlar, büyük dairesel kesici aletler ve çekirdeklerden oluşmaktadır.[5][9]
Yapılmış kazıyıcılar bazıları bazalt dairesel şekiller bulunmaktadır.[5]
Disk şeklindeki çekirdekli aletlerin, 100.000-80.000 yıl önce Damcılı'ya yerleşmiş Neandertal halkına ait olduğu düşünülmektedir.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kakenhi Project" (PDF). 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Damjili stone age cave camp". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ "Republican Seismic Survey Center of Azerbaijan National Academy of Sciences". www.seismology.az. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2019.
- ^ "Gazakh". Authentic Azerbaijan. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "Residental area "Damjili" (Mousterian period) - Caves | Catalog GoMap.Az". kataloq.gomap.az (İngilizce). 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2019. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b AZƏRBAYCAN ARXEOLOGİYASI. Bakı: ŞƏRQ-QƏRB. 2008. ISBN 978-9952-448-28-3. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ AZƏRBAYCAN ARXEOLOGIYASI DAŞ DÖVRÜ. Baki: "Şərq-Qərb". 2008.
- ^ a b AZƏRBAYCAN TARIXI ən qədimdən bizim eranın III əsri (PDF). Baki: "Elm". 2007. ISBN 978-9952-448-36-8. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ ETHNIC AND POLITICAL HISTORY OF AZERBAIJAN: from ancient times to the present day. lulu.com. 2018. s. 18. ISBN 978-0244997823.